Niet-Westerse Kennis en de SDGs
Wat niet-Westerse kennis ons kan leren over het oplossen van complexe vragen?
Leren voor Duurzame Ontwikkeling of – Leren voor de Sustainable Development Goals (SDGs) vraagt van onderwijsmakers om een open en lerende houding – we worden uitgedaagd om op een fundamenteel andere manier dan wij altijd geleerd hebben naar onderwijs te kijken. Om inzicht te krijgen hoe we deze kwaliteit kunnen ontwikkelen organiseerde SPARK the Movement een bijeenkomst met als uitgangspunt – wat kunnen we leren van andere, niet-westerse perspectieven op onderwijs?
Pencak Silat meester Charles Renoult en zijn leerling Gijs Boumans lieten de deelnemers ervaren hoe zowel leerling als docent doorzettingsvermogen, eerlijkheid, respect, hulpvaardigheid en kracht nodig hebben om hun doel te bereiken. Dit onder begeleiding van percussionist Meindert van Slooten.
Pencak Silat
De middag begon met een lezing van Renoult over zijn ervaringen en band met Pencak Silat, de specifieke traditie binnen Pencak Silat welke hij vertegenwoordigt en met welke onderwijskundige visie hij deze doorgeeft. Centraal binnen de Pencak Silat traditie waar Renoult voor staat is het verhaal van Hanuman, die voor een ogenschijnlijk onmogelijke opgave staat. Als generaal van een apenleger moet hij Sita, symbool voor de Liefde, die is ontvoerd door een kwade demon terugbrengen. Door zijn creativiteit en slimheid, maar vooral door ieder individu in zijn leger in diens eigen kracht te zetten, in plaats hen te drukken in een specifieke rol die niet bij hen past, lukt het hem om deze opdracht te voltooien en Sita terugtebrengen in het Leven van Rama. De analogie met de ogenschijnlijk onmogelijk te realiseren Werelddoelen en wat dit aan ‘innerlijke krijgskunst’ van ons opvoeders en docenten vraagt is evident.
Eigen regie op leerproces
Uitdrukking van dit verhaal vindt zich in een vaste set van verschillende soorten dansen en bewegingsaflopen die verschillende situaties uitbeelden die Hanuman tijdens zijn zoektocht naar Sita tegenkomt. Onder toeziend oog van Meester Charles Renoult, voerde Gijs Bouwmans verschillende van deze ‘Djuru’s’ voor ons uit. Hierbij vertelde Renoult hoe al deze bewegingen op elkaar opbouwden en hoe een leerling eerst een beweging volledig moet beheersen voordat die verder kan naar de volgende. Hij deelde ook een aantal ervaringen uit zijn eigen jeugd, toen hij zelf nog leerling was bij zijn Pencak Silat Meester Pfefferkorn: “Als ik niet had getrained in de week, zag mijn meester dat direct en kon ik gewoon weer naar huis. Pas als ik goed had getrained en de beweging had begrepen, ging mijn onderwijs weer verder”.
Discussie
Hierna kwam een levendig gesprek op gang met de onderwijzers in het publiek waarin vooral naar voren kwam dat het leren van Pencak Silat en het leren voor duurzame ontwikkeling en de SDGs ook op andere vlakken overeen komt: beide gaan over al doende leren; over het belang van fouten waardoor je leert wat je volgende keer wél moet doen; over het stimuleren van rechter en linker hersenhelft; over jong en oud die samen ontwikkelen en leren; over het verzet tegen destructie en ongezonde systemen en over authenticiteit en om wereld-gerichtheid, om het leren omgaan met het appèl dat de wereld op je doet.
Meester en Leerling
De bijeenkomst werd afgesloten door een gezamenlijke opvoering van Charles Renoult en Gijs Bouwmans. Hierbij bleef Charles wel altijd in zijn rol als meester door Gijs direct kleine aanwijzingen en tips te geven hoe bepaalde beweging nog soepeler konden gaan.
Achteraf gaven veel van docenten aan dat, ondanks dat het leren van een Oosterse vechtkunst en leren voor de SDGs ogenschijnlijk erg ver van elkaar verwijderd liggen, dit hen toch de taal en de woorden gegeven heeft om veel dingen aan te kunnen spreken waar zij, op het moment dat zij duurzaamheid en de SDGs in de klas bespraken toch moeite mee hadden. Al met al, dus een heel bijzondere en geslaagde middag!
Heb je interesse om ook een bijeenkomst te organiseren over niet-westerse kennis en het leren voor duurzame ontwikkeling? Neem dan contact op met info@sparkthemovement.nl!
