energie centrale op wielen

Friese Poort • Roeland Westra
Industrie, innovatie en infrastructuur
Klimaatactie
Kwaliteitsonderwijs

Hij is blauw, hij zet koffie, maakt desgewenst een tosti en in april gaat hij barbecueën. Alles op waterstof. ,,Ik heb al een hamburger gehad die gebakken is op waterstof’’, zegt Roeland Westra van ROC Friese Poort. Oh ja, en je kunt er natuurlijk ook in rijden: de Leffert FN 50 die zaterdag als een pronkstuk buiten de Lantearne in Surhuisterveen stond. Hij ziet eruit als een buggy met een volle laadbak. Die is zo vol door de waterstofinstallatie: een cilinder waterstof en een H2-pod van Holt-hausen, zeg maar een omvormer.

Het is natuurlijk niet zo dat deze auto uit zichzelf versnaperingen aanbiedt. De koffie komt uit een gewone koffiezetter. Maar het gaat erom dat er energie genoeg opgewekt wordt om veel meer te doen. ,,Hij kan zo een tiny house voorzien, of een bootje’’, zegt Cor Scholte van de Hanzehogeschool. ,,Dit is gewoon een energiecentrale, een fabriek op wielen. Als je in het buitengebied woont, zou dit je energievoorziening kunnen zijn.’’

MBO-studenten
De auto – hij bestaat al een jaar of acht, ook tijdens de Culturele Hoofdstad kwam hij voorbij – is een praktisch voorbeeld van wat er mogelijk is. Zoiets spreekt mbo-studenten meer aan dan theoretische verhandelingen over waterstof, weten beide mannen.

Zo’n model daagt uit, simpel gezegd, om de handen te laten wapperen en aanpassingen te bedenken. Iets waar mbo’ers bij uitstek goed in zijn. ,,Veel meer dan studenten van het hbo’’, weet Westra. Scholte: ,,Die hebben 0,0 praktijkervaring. Als je ze vraagt om een gat in een stalen plaat te boren, verzieken ze tachtig boortjes. Op de Hanze zeg ik: ‘Je gaat maar leren lassen en frezen, je gaat het maken met je handjes.’’

,,Kin ik wol in proefritsje meit-sje?’’, informeert Ytje Hiemstra intussen. Nee, nu even niet, want de koffie loopt net. Er klinkt een tikkend geluid, naast het vertrouwde gepruttel van koffie. ,,Dan pak ik earst myn jas even’’, zegt Hiemstra.

Geurloos en explosief
Intussen doceert Scholte over het gevaar van waterstof. Je ruikt het immers niet, en het kan explosief zijn. Hij pakt een Pringle-bus met een gaatje in de bodem. Die vult hij voor zijn studenten wel eens met waterstof om te tonen dat je het vlammetje, bij dat gaatje in de bodem, niet ziet. Hij verbiedt ze om dichtbij te komen, want na ongeveer anderhalve minuut gaat de bus ineens de hoogte in.

Als je dat weet, maakt zo’n volle cilinder pal achter de passagier een ritje wel spannend, zeker? Welnee, zegt Scholte, ,,Die tank is ervoor gemaakt.’’ Er is eens een test gedaan waar een auto met een benzinetank en een met een waterstoftank beschoten werden. Uit de waterstoftank kwam een vlam, recht omhoog, die weer uitdoofde. Dat was alles. De benzinetank lekte leeg en binnen een paar minuten stond de auto in de fik.

Ytje Hiemstra, die dit allemaal niet heeft gehoord, stapt vol vertrouwen in, laat zich de werking uitleggen, rijdt een kort rondje door Surhuisterveen en komt breed lachend terug. Hoe ver kan hij eigenlijk? ,,Wat de limiet is, dat zou ik wel eens willen testen met een Elfstedentocht’’, zegt Scholte. ,,Die 200 kilometer haalt hij volgens mij wel.’’

Energie-armoede
De waterstofauto stond zaterdag 18 maart 2023 op de energiemarkt van Plaatselijk Belang en de gemeente Achtkarspelen in Surhuisterveen. In de Lantearne waren stands van zonnepanelen, isolatiemateriaal, warmtepompen, speciale kozijnen, de hydraloop, voor hergebruik van water. Er liepen mensen rond van Fixteam Surhuisterveen, die helpen bij het energiezuinig maken van woningen.

Daarnaast waren er standjes die hergebruik propageerden of de verspilling van voedsel tegengaan. Lea van der Tuin-Kuipers, wethouder duurzaamheid van Achtkarspelen, had de markt geopend door groente stuk te hakken met een klein soort guillotine.

Alles voor de duurzaamheid en tegen de ‘energie-armoede’, vertelde Marjan Faber van energieteam Friesland. Energie-armoede, legde ze uit, is wanneer mensen uit angst voor onbetaalbare rekeningen de kachel amper aan durven zetten, of twijfelen tussen een keer douchen of eten koken.

Ook in Achtkarspelen komt dat voor, wist ze, en meer dan we denken. Dat staat haaks op het streven van de provincie, die het welzijn van de inwoners het allerbelangrijkst vindt (‘Lok op ien’). ,,Dêr heart dus dan ek by dat it lekker waarm is, dat je iten siede kinne en dûse.’’

terug naar het overzicht
Spark the movement partner: NHL Stenden Spark the movement partner: Omrin Spark the movement partner: Aeres Spark the movement partner: Rabobank Spark the movement partner: FB Oranjewoud Spark the movement partner: Provincie Friesland Spark the movement partner: Friesland college Spark the movement partner: RUG campus Friesland Spark the movement partner: Van Hall Spark the movement partner: Kek 2 Spark the movement partner: Friese Poort
Sluit menu